Waarom steeds meer Afrikaanse artiesten afstand nemen van de term ‘afrobeats’

23 Mar, 2024

3 minuten lezen

23 Mar

Tot niet lang geleden was afrobeats nog helemaal happening: (West-)Afrikaanse pioniers zoals Wizkid, Burna Boy en Rema scoorden er hun eerste hits mee en behaalden groot commercieel succes met het genre. Toch lijkt het erop alsof het tij is gekeerd, want dezelfde artiesten distantiëren zich nu steeds meer van de term ‘afrobeats’. Waar komt deze nieuwe ontwikkeling vandaan en wat is het alternatief?

Foto: notjustok. WIzkid.

Meer dan één genre

Afgelopen week plaatste WizKid een sterk geformuleerd statement op zijn Instagram-verhaal met de oproep of mensen hem geen afrobeats-artiest meer willen noemen. Dit sentiment is al langer aanwezig bij de Nigeriaanse artiest: in de afgelopen jaren heeft Wizkid vaker duidelijk gemaakt dat zijn muziek meer is dan ‘alleen’ afrobeats. “Luister, ben ik Afrikaans? Ja! Maar ik maak allerlei soorten muziek,” liet Wizkid eerder weten, verklarend dat zijn inmiddels klassieke album ‘Made In Lagos’ uit 2020 geen afrobeats is maar ‘een mix van verschillende geluiden’. “Het woord afrobeats is door jullie [de Westerse muziekindustrie] bedacht om ons allemaal in één categorie te stoppen. Fela [Kuti] heeft het afrobeatgenre gecreëerd, maar ik maak van alles. Een versmelting van geluiden.”

Nieuwe termen

De frustratie die Wizkid laat horen is iets waar veel West-Afrikaanse en vooral Nigeriaanse artiesten zich in kunnen herkennen. Ook superster Burna Boy heeft in de afgelopen jaren afrobeats meerdere keren bekritiseerd vanwege de oppervlakkigheid van het genre en gebrek aan inhoudelijke substantie. Daarnaast wordt afrobeats vaak verward met afrobeat (zonder s), een Nigeriaans genre dat in de jaren ‘60 bekend werd door Fela Kuti. Momenteel geeft Burna Boy voorkeur aan de term afro-fusion, omdat het aangeeft dat er meerdere invloeden in de muziek aanwezig zijn. Andere namen die worden gebruikt zijn onder andere Fireboy DML’s afro-life en Rema’s afro-rave.

Afrikaanse popmuziek

Afrobeats is in feite een overkoepelende term voor Afrikaanse popmuziek. Jaren geleden, toen moderne Afrikaanse artiesten nog niet wereldwijd bekend waren, was het een handige zet om zich onder één genre te profileren. Dit leidde dan ook tot grote commerciële successen: in 2023 was afrobeats samen met k-pop het snelst groeiende genre onder Amerikaanse luisteraars. Maar nu Afrikaanse artiesten zichzelf op de kaart hebben gezet (en zelfs Grammy’s winnen), is er ook de behoefte om zich meer individueel te onderscheiden.

Grenzeloze creativiteit

In feite weerspiegelt de kritiek van Nigeriaanse artiesten op afrobeats een verlangen naar grotere artistieke vrijheid. De muzikanten weigeren hun creativiteit te begrenzen en laten zich niet meer in één hokje plaatsen. Specifieke termen scheppen specifieke verwachtingen, en dat is waarom afrobeats sommige Nigeriaanse en Afrikaanse artiesten limiteerd. Net zoals hiphop na verloop van tijd steeds meer vertakkingen en subgenres kreeg, is dit proces nu ook aan de hand met afrobeats. In 2019 legde Kameroense artiest Stanley Enow de nieuwe functie van de term uit aan Al Jazeera: “Het is meer een ‘movement’ nu, geen geluid, het is een soort Afrikaanse vibe. Op dit moment zijn er mensen zoals ik die afropop maken, of mensen die 100% rap doen maar dan met Afrikaanse beats. Het is een movement die de Afrikaanse muziekscene en cultuur omschrijft.”

Dat Afrikaanse muziek populair is, valt niet te ontkennen. Met de grote hoeveelheid mogelijkheden waar deze artiesten op dit moment tegenover staan zullen er ongetwijfeld nieuwe stromingen zich ontwikkelen de komende tijd. Als we Wizkid mogen geloven zullen de aankomende releases in ieder geval écht een nieuw geluid hebben.