Noname, de vrouwelijke rapper uit Chicago die muziek maakt tegen wil en dank

Na een radiostilte van vijf jaar bracht Noname vorige maand haar tweede studioalbum Sundial uit. Zowel die plaat, als haar eerdere werk werden door critici enthousiast ontvangen. Toch heeft de rapper uit Chicago meermaals openlijk getwijfeld aan het voortzetten van haar muziekcarrière.

Foto: Scott Dudelson/Getty Images for Coachella

Noname ziet zichzelf in de eerste plaats niet als rapper

Noname is een heleboel dingen tegelijk, rapt ze op black mirror, het openingsnummer van haar meest recente album Sundial. “She’s a shadow stalker, moon walker, black author / Librarian, contrarian.” Na twee verses met nog een aantal typeringen en vergelijkingen, rapt ze tot slot: “She a rapper too”. Het moge duidelijk zijn: Noname ziet zichzelf in de eerste plaats niet als rapper.

Noname, pseudoniem van Fatimah Nyeema Warner, groeit op bij haar grootouders in de wijk Bronzeville in Chicago. Als tiener luistert Noname naar blues, brengt ze veel tijd door in de boekwinkel van haar moeder en begint ze met het schrijven van poëzie. In een lokale bibliotheek in Chicago raakt ze bevriend met Chance the Rapper, met wie ze in 2013 voor het eerst samenwerkt voor het nummer Lost dat verschijnt op zijn album Acid Rap.

Album uit financiële noodzaak

Haar eerste mixtape, Telefone, brengt Noname uit in juli 2016. De tape wordt goed ontvangen, geroemd om de sterke teksten, de jazzy beats en de delivery. Ondanks die positieve ontvangst, schrijft Noname een paar maanden later op Facebook dat Telefone misschien wel haar enige release zal blijven.

Dat blijkt niet het geval: haar officiële debuutalbum Room 25 verschijnt twee jaar later en wordt minstens net zo goed ontvangen. Noname maakt het album uit financiële noodzaak, vertelt ze in een interview met The Fader: “Op den duur moest ik wel een album maken om mijn huur te betalen. Ik had nog een Telefone tour kunnen doen, maar ik kon die nummers niet meer spelen. Ik kon ze natuurlijk nog wel spelen, maar was ze gaan haten omdat ik ze al zo lang speelde.”

Foto: Emma McIntyre/Getty Images Coachella

‘Ik houd niet van labels’

Haar artiestennaam bedacht ze zelf. “Ik probeer te bestaan zonder mezelf aan bepaalde etiketten te binden. Ik houd helemaal niet van labels, ook niet in de manier waarop ik me kleed: ik draag normaal gesproken nooit iets met een merknaam erop”, zegt Noname in een interview. “Voor mij vergroot het ontbreken van een naam mijn creativiteit. Ik kan alles doen.”

Na een aantal maanden getourd te hebben met Room 25 dreigt Noname er opnieuw de muzikale brui aan te geven. In november 2019 twittert ze: “Om eerlijk te zijn, zit mijn hart er niet meer helemaal in”. In de jaren die volgen verlegt ze haar focus van entertainment naar activisme. Ze begint haar eigen boekenclub, die voornamelijk boeken leest van schrijvers van kleur, en opent in 2021 een ‘hood bibliotheek’ in Los Angeles. Datzelfde jaar schrijft Noname op Instagram: “Ik weet niet of ik ooit nog muziek zal maken.”

Loze dreigementen

Het blijkt opnieuw een loos dreigement. Na een betrekkelijk rustig 2022 treedt Noname in 2023 onder meer op tijdens het bekende Amerikaanse festival Coachella. Een optreden voor het geld, onthult de rapper in gesprek met The New Yorker, dat haar in staat stelt ook de kleine gemeenschapsconcerten waar ze echt van houdt te blijven geven.

'Sundail' en de eerste single die tot controverse leidde

Haar meest recente album, Sundial, kwam vorige maand uit. Ook dit keer was de weg naar de release hobbelig. Op 13 juli kondigde Noname de lead single Balloons aan, een samenwerking met Jay Electronica. Die featuring zette kwaad bloed, omdat Electronica beschuldigd wordt van antisemitisme. Als reactie op de controverse deelde Noname een serie tweets waarin ze het opnam voor Jay Electronica en waarin ze zinspeelde op het niet uitbrengen van Sundial. Twee dagen later verwijderde ze haar Twitteraccount.

Sundial kwam er wel. Na de release deelde Noname op Instagram een boodschap aan iedereen die aanstoot nam aan de samenwerking met Jay Electronica: “Luister niet. Ontvolg mij en steun alle andere geweldige rappers die dope muziek uitbrengen.”