R&B is niet dood. Het genre is springlevend, met dank aan vrouwelijke artiesten

Wanneer het gaat over R&B, gaat het vaak over de dood óf over de koning van het genre. Non-discussies momenteel: R&B is springlevend en vrouwen zwaaien de scepter.

Het leven kent weinig zekerheden, maar je kunt er inmiddels zeker van zijn dat R&B eens in de zoveel tijd wordt doodverklaard. Zo schreef The Atlantic in 2011 al over een R&B-identiteitscrisis. Het artikel citeert Trey Songz, die stelt dat het in die tijd “niet cool” was om R&B-zanger te zijn. Vijf jaar later constateert Vibe eenzelfde soort crisis: R&B zou haar identiteitsgevoel hebben verloren en daardoor verwateren tot een nietszeggend genre dat te dicht tegen de popmuziek aanschuurt.

Recenter ging Diddy een stap verder. “R&B is niet meer”, verklaarde hij ruim een jaar geleden in gesprek met Timbaland op Instagram live. In een daaropvolgend interview met The Breakfast Club legde Diddy uit dat het genre zich naar zijn smaak te veel richt op “het samplen en remixen van oude platen”. De emotionele lading en authenticiteit die oudere R&B kenmerkten, zouden volgens Diddy verloren zijn gegaan.

‘R&B Blossoms’

Met zijn statement ging Diddy volledig voorbij aan het feit dat R&B juist de laatste jaren bezig is geweest aan een indrukwekkende comeback, die grotendeels is toe te schrijven aan vrouwelijke artiesten. Want hoewel er vaak gediscussieerd wordt over de vraag wie zich de King of R&B mag noemen, wordt het genre sinds pakweg 2018 gedomineerd door vrouwen.  

R&B Blossoms kopte The New York Times dat jaar boven een artikel waarin de krant “the new wave of R&B singers” aan de lezer voorstelt: vijf vrouwen (onder wie H.E.R. en Jorja Smith) en twee mannen. Ook andere media, als Forbes en HiphopDX, erkennen de impact die vrouwelijke artiesten dat jaar op het genre hebben. “Van Grammy-nominaties tot Billboard-noteringen en tour-inkomsten: vrouwen lopen voorop in R&B”, aldus Forbes. 

Gevestigde namen als Janelle Monáe, Teyana Taylor en SZA bereiken een groter publiek, terwijl ook talenten als Queen Naija (Medicine) en Ella Mai (Boo’d Up) hun eerste megahits scoren. Beide clips zijn inmiddels honderden miljoenen keren bekeken op YouTube. 

Nederland blijft niet achter op dit gebied: ook op eigen bodem lopen vrouwelijke R&B-artiesten voorop. Zangeressen als Rimon, Nana Fofie en Gaidaa volgen het internationale voorbeeld en geven het concept van ‘Nederlandse R&B’ een nieuwe invulling met hun exceptionele projecten.

Vrouwelijke perspectief

De ‘shift’ in het genre is deels het gevolg van een algemene sociale verandering: vrouwen praten steeds openlijker over hun ervaringen in daten en de liefde - ook in muziek. Waar R&B vroeger vaak ging over de nachtelijke avonturen, passievolle liefdesverklaringen en gebroken harten van mannen, laten vrouwelijke zangeressen nu hun kant van het verhaal horen. Of het nou gaat om een liefdevolle breakup (Kali Uchis - ‘I Wish You Roses’), het schudden van je bil in de keuken (Raye - ‘Buss It Down.’), of hoe het is om de ‘sidechick’ zijn (SZA - ‘The Weekend’), het vrouwelijke perspectief staat centraal. 

Die ‘emotionele lading en authenticiteit’ waar Diddy het over het had zijn niet verdwenen, maar ze hebben simpelweg een andere vorm aangenomen. De vrouwelijke vorm. 

Tweede viool

Ook in de jaren die volgen zijn het vrouwen die commercieel succes boeken én het genre vooruit helpen. Daarmee is niet gezegd dat mannelijke R&B-artiesten geen enkele rol van betekenis spelen - dat zou een belediging zijn aan het adres van een Brent Faiyaz, The Weeknd of een Bryson Tiller - maar zij spelen qua culturele relevantie in die jaren tweede viool. Of het nu ging om ‘mainstream’ R&B (SZA, Summer Walker, Kaash Paige), een meer experimentele sound (Doja Cat, Janelle Monáe, Kelela) of een hybride vorm tussen rap en zang (Coi Leray, Tink): vrouwen speelden de hoofdrol in de herdefiniëring van het genre.

De nabije R&B-toekomst lijkt eveneens vrouwelijk met beloftes als FLO en Maeta, die een traditioneler geluid vertegenwoordigen, en namen als Tems en Nana Fofie, die een brug slaan tussen Afrobeats en R&B.

En ook Diddy is er inmiddels van overtuigd dat R&B weer helemaal terug is. “IT’S BACK”, schreef de rapper eind februari op X naar aanleiding van de debuut-EP van Jozzy, een vrouwelijke artiest.